De 5 dingen die je kunt verwachten van WordPress 5
WordPress heeft recentelijk zijn 15e verjaardag gevierd, en in die 15 jaar is er een hele hoop gebeurd. Niet alleen is WordPress uitgegroeid tot het meest gebruikte CMS ter wereld, het heeft ook bewezen dat WordPress meer is dan dat het ooit was. Wat in 2003 startte als een redelijk simpele blogging-tool is gegroeid tot een CMS met misschien wel de meeste mogelijkheden. Grote updates van WordPress hebben altijd nieuwe functies meegebracht en verbeteringen laten zien, maar bij WordPress 5 is er een andere verwachting. De nieuwe update zal namelijk het hart van WordPress aanpassen, de standaard editor gaat weg en de deur gaat open voor Gutenberg.
Er wordt al langere tijd over WordPress 5 gespeculeerd, soms met enthousiasme of juist met angst. De verwachting was dat de nieuwste versie al in mei of april beschikbaar zou zijn, dit zou ook overeenkomen met het normale schema van WordPress versies. Echter, het is nu augustus dus we kunnen met redelijke zekerheid zeggen dat er van het schema wordt afgeweken. En er zijn niet veel aanwijzingen dat WordPress 5 binnen de aankomende paar weken gaat uitkomen. Niet geheel verrassend, want de ontwikkeling van de nieuwste versie heeft een handvol obstakels.
We weten niet zeker wanneer de nieuwe versie 5 uit zal komen, ergens in 2018 is eigenlijk het enige wat zeker is. Als we een voorspelling moeten doen dan zou oktober/november de grootste kans hebben. In de officiële planning is nog steeds geen release datum openbaar gemaakt. Wanneer de nieuwste versie van 's werelds populairste CMS echt uitkomt blijft dus een mysterie. Tot die tijd: onze lijstje met 5 dingen die te verwachten zijn in de aankomende WordPress update.
Update: WordPress 5 is sinds 6 december officieel uitgebracht.
- Gutenberg
- Beveiliging
- Mobiele optimalisatie
- Compatibiliteit
- Nieuwe Copy/paste API
De Nieuwe Gutenberg editor
De nieuwe Gutenberg editor brengt een hoop commotie met zich mee, niet geheel onterecht. De Gutenberg editor is een gigantische verandering voor WordPress. Met de komst van WordPress 5 wordt er vaarwel gezegd tegen de oude vertrouwde TinyMCE editor. Met Gutenberg wordt de manier hoe je content gebruikt op je website, alles gaat via "blocks". Gutenberg is zelf al enige tijd beschikbaar als plugin, dus we hebben even een testrit gemaakt met de nieuwe editor.
1. Een compleet nieuw uiterlijk
Het eerste wat opvalt bij de Gutenberg editor is het uiterlijk, net zoals vele andere punten van Gutenberg is dit volledig vanaf de grond opgebouwd. De nieuwe look is zeker een verbetering, het lijkt een beetje op de interface van Medium. De focus wordt echt gelegd op de content, op zichzelf is dit een zeer fijne aanpassing.
Maar helaas heeft het nieuwe uiterlijk ook wat gemiste kansen.
Er mist een hele boel informatie, aan de ene kant is dat fijn en aan de andere kant is het een nachtmerrie. De focus die gelegd wordt op de content is ontzettend goed maar het gaat ten koste van informatie.
Een hele hoop nuttige informatie is verborgen, voornamelijk de informatie die je normaal altijd beschouwd als "niet zo belangrijk". Een voorbeeld is het aantal woorden in een artikel. Zeker informatie als het aantal woorden is erg nuttig tijdens het schrijven van een artikel, het voelt raar om het niet te zien.
De interface van Gutenberg ziet er mooi uit maar het is zeker wennen simpelweg doordat er veel informatie op het scherm is verstopt op andere plekken. Daarbovenop, Gutenberg doet zelf niet heel veel moeite om te laten zien waar de informatie wél staat. Een voorbeeld is de afbeelding hiernaast, het koste ongeveer 6 pogingen om de afbeelding aan de rechterkant te plaatsen.
2. Alles gaat in blokken
Ja, echt alles gaat in blokken. De meeste tekst kan toegevoegd worden door middel van het paragraaf-blok, Koppen gaan via het kop-blok en zo gaat het nog wel eventjes door. Het gebruik van dit systeem zorgt voor een redelijk overzichtelijke structuur van je content. Daarnaast is het zo dat er automatisch een nieuw paragraaf-blok wordt aangemaakt zodra je op enter drukt.
Het blokkensysteem is overzichtelijk in gebruik en ook redelijk makkelijk, tenzij je iets anders wilt dan kale tekst. Het feit dat écht alles een eigen blok is voelt nogal raar als je bezig bent met het daadwerkelijk opstellen van je artikel of post. Iets waar we gelijk tegenaan liepen was het lijstje met de 5 nieuwe dingen in WordPress 5 bovenaan dit artikel... Nadat we het paragraaf-blok hadden toegevoegd was het tijd om daadwerkelijk het lijstje toe te voegen, maar dat kon niet. Binnen het paragraaf-blok is het niet mogelijk om dingen zoals lijstjes of blokquotes toe te voegen. Dit zijn nu aparte blokken geworden.
Dit specifieke voorbeeld is nogal onschuldig, maar het is gegarandeerd dat het blokkensysteem ergens problemen gaat veroorzaken. Niet omdat het slecht is maar omdat er opnieuw een leercurve is.
Daarnaast is het maar de vraag of de categorieën waarin de blokken zijn ingedeeld wel zo duidelijk zijn. De enige categorieën die we echt logisch vinden zijn "Meest gebruikt", "Layout elementen" en "Widgets". Mede door deze categorieën kan het soms een opdracht zijn om het juiste blok te vinden. Zelf zouden we het niet erg vinden als de categorieën opnieuw worden ingedeeld. Bijvoorbeeld in "tekstblokken" voor alle tekst gebaseerde content, en "media blokken" voor alle media zoals afbeeldingen, audio en bestanden. Zulke kleinen aanpassingen zouden de leercurve wat kunnen verlagen voor Gutenberg.
Het probleem van Gutenberg
Gutenberg is niet slecht. Sterker nog, het is een best aangenaam systeem zodra je over de leercurve heen bent. Die leercurve is waarschijnlijk het grootste probleem als het aankomt op de publieke acceptatie van Gutenberg. Grote kans dat dit ook de reden is waarom Gutenberg een nogal slechte rating krijgt als plugin. Bijna 400 van de +700 beoordelingen is met één ster (4 augustus, 2018).
Is de leercurve het grootste probleem van Gutenberg? Nee.
Er is echter een groter probleem bij Gutenberg dan de leercurve... Namelijk dat er met Gutenberg wordt geprobeerd om een page-builder te zijn. Page-builder plugins zijn niet nieuw voor WordPress en ze zullen in WordPress 5 ook gewoon blijven bestaan. De meest bekende Page-builders zijn Elementor, Beaver Builder en Visual Composer, deze drie plugins samen worden gebruikt op een afgeronde 2 miljoen websites. Het is niet geheel onlogisch dat het team van WordPress zelf de strijd aan wil gaan met deze giga-plugins. Gutenberg heeft echter een gigantische achterstand op deze plugins.
Gutenberg, als Page-builder, heeft geen enkel voordeel over de plugins zoals Elementor of Beaver Builder. Het is helaas op praktisch elk gebied slechter dan deze plugins en is vaak moeilijker in gebruik dan de bestaande plugins. Dat betekend dat Gutenberg een strijd aangaat en nu al verloren heeft. Gutenberg is echter niet zo'n groot drama zoals de beoordelingen laten zien. Voordat WordPress 5 uitkomt is het echter verstandig om zelf ook Gutenberg uit te proberen, download Gutenberg als plugin met de link hieronder.
Beveiliging in WordPress 5
In begin 2017 was er nog serieuze ophef over de veiligheid van WordPress. Het was namelijk mogelijk om de WP REST API te exploiteren. Met de WP REST API is het mogelijk om communicatie met je WordPress website op te zetten, bijvoorbeeld voor applicaties. Gelukkig was dit probleem snel en efficiënt opgelost door het team van WordPress, maar het liet wel weer zien dat een gat in de beveiliging mogelijk is.
De vraag naar verbeterde beveiliging op het internet groeit steeds verder, en WordPress zal met de aankomende versie ook weer verder werken aan de algemene veiligheid van het CMS. Welke acties precies worden ondernomen door het WordPress team is nog niet helemaal duidelijk. Maar helaas is er nog geen hint naar ingebouwde tweestaps-verificatie of minimale wachtwoord sterkte. We kunnen alleen maar hopen dat dit wordt toegevoegd in bijvoorbeeld WordPress 6.
Verbeterde mobiele optimalisatie
De internetwereld van nu is mobiel, en het wordt tijd dat WordPress hier wat meer op aanpast. Responsieve websites waren al een lange tijd mogelijk via WordPress maar het bewerken van websites via mobiel is altijd een redelijke opgave. WordPress 5 moet hier een verandering in gaan brengen. Zo wordt er belooft dat het gebruik van het WordPress Dashboard stukken makkelijker wordt op mobiel. Met verbeterde layout en het wordt makkelijker om nieuwe content via je mobiel aan te maken en te publiceren.
Ook timmert WordPress aan de mobiele variant vanwege druk van o.a. Google. Niet dat ze daadwerkelijk druk hebben uitgeoefend... Maar wel hebben ze al enige tijd geleden de "Mobile First" index aangekondigd.
Dat houdt in dat websites met een goede indeling en optimalisatie voor mobiele apparaten voorkeur krijgen in de Google zoekresultaten. Dat WordPress zelf nu ook bezig is om de code van WordPress te optimaliseren voor mobiele apparaten is dus goed nieuws voor je SEO.
Een drama met compatibiliteit
Dit is waarschijnlijk een van de weinige keren dat we echt het advies geven om te wachten de daadwerkelijke update naar WordPress 5. Zeker twee weken, misschien wel een maand. Aan de andere kant is het meer dan verstandig om nu al verschillende onderdelen van je website te updaten naar de aankomende versie.
Waarom? Omdat WordPress 5 de grootste update zal zijn die het CMS in jaren heeft gezien. Een groot deel van de themas en plugins zullen niet meer werken na de update. Binnen het WordPress team wordt er nog hard gewerkt aan compatibiliteit met huidige plugins maar ondanks dat is er een grote kans dat delen van je website straks niet meer werken. Het zal nog enige tijd duren voordat alle plugins echt compatibel zullen zijn met WordPress 5 en Gutenberg.
Compatibiliteit is geen echt probleem als je gebruik maakt van onze Managed WordPress Hosting, wij controleren na elke update of alles op je website nog wel werkt. Mochten er problemen zijn dan gaan we snel terug naar een vorige versie van je website.
Compatibiliteit was een redelijk groot thema in versie 4.9 van WordPress. Het is dan ook wel te verwachten dat de meeste bekende plugins en themas gewoon compatibel zullen zijn met WordPress 5. Maar sommige complexe plugins zullen wat problemen ervaren, en die problemen zullen ook niet binnen een snelle week zijn opgelost. Er zijn twee dingen die je kunt doen om er nu al achter te komen of je site problemen gaat ervaren.
Namelijk het testen van de Gutenberg plugin of je plugins opzoeken in de grote compatibiliteits-database.
Maar wat nou als je plugins of themas niet goed door één deur gaan met Gutenberg en je wilt wel graag updaten naar WordPress 5?
Dan is er geen paniek nodig. Je kunt nadat je website is geupdate naar WordPress 5 nog terug naar de oude editor door middel van de Classic Editor plugin. De meeste plugins en themas voor WordPress zijn gebonden aan de editor voor functionaliteiten. Indien je website dus niet meer goed werkt dan komt dat door de Gutenberg editor. Dit kan verholpen worden door de Classic Editor plugin te installeren en te activeren, je krijgt hierdoor weer de oude functionaliteiten terug waardoor je plugins en themas weer normaal moeten werken.
Makkelijk kopiëren en plakken met de nieuwe API
Misschien is dit wel een van de minst bekende functies van WordPress 5. Officieel is het onderdeel van Gutenberg, maar eigenlijk is alles van WordPress 5 onderdeel van Gutenberg. Het gaat om kopiëren en plakken. Het varieert uiteraard hoe content geschreven wordt voor je artikelen en blog posts, maar het is niet ongewoon dat je je content ergens anders schrijft en vervolgens plakt in WordPress.
Op het moment is het kopiëren en plakken van content vaak nog een beetje stroef. Het plakken van content in de huidige (oude) editor is namelijk niet goed mogelijk. Tuurlijk, het is mogelijk om alles gewoon in de editor te plakken maar dan is wel je opmaak kwijt. Vervolgens ben je weer onnodig veel tijd kwijt omdat je het hele artikel moet doorspitten en de koppen en subkoppen individueel moet veranderen. De Gutenberg ontwikkelaars zijn het erover eens dat dit niet handig is en anders moet in WordPress 5.
Met WordPress 5 is het mogelijk om volledige bestanden te kopiëren en te plakken naar WordPress zonder dat de opmaak van je tekst wegvalt. Koppen en alinea's worden moeiteloos overgezet naar individuele blokken. Elke kop krijgt zijn eigen kop-blok en ook de onderliggende informatie wordt doorvertaald. Bijvoorbeeld Kop 2 in een word document wordt vertaald naar H2 in WordPress, hetzelfde geldt voor Kop 1 naar H1 enzovoorts. Ook met alinea's wordt goed omgegaan aangezien elke alinea zijn eigen paragraaf-blok krijgt in WordPress.
Het maakt ook niet uit van welke bron je je content kopieert. Of je nou Microsoft Word, Google Docs of een heel ander programma gebruikt om je content te schrijven. Kopiëren en plakken van teksten werkt nu gewoon zoals het hoort te werken.
Het enige wat helaas nog niet kan is het kopiëren en plakken van afbeeldingen vanuit Word of Google Docs, maar wellicht komt dit in een toekomstige update.
Bereid je voor op verandering
Of we het nou willen of niet, Gutenberg komt eraan met WordPress 5. Voor sommigen zal dit een nachtmerrie zijn en voor andere een zeer gewenste update. Hoe dan ook, het komt eraan en het is verstandig om je voor te bereiden.
Ten eerste is het écht meer dan aan te raden om Gutenberg nu al uit te proberen. Doe dit wel op een aparte test site zodat je zeker weet dat er geen conflicten zullen ontstaan. Op die manier weet je zeker of er wel of geen problemen zullen ontstaan met je website als je website wordt geupdate.
Maar wat nou als je er achter komt dat je website en Gutenberg (nog) niet goed mixen? In dit geval is het zeer aan te raden om automatische updates volledig uit te schakelen. Je kunt dit doen door onderstaande lijn code toe te voegen aan het wp-config.php bestand.
define( 'WP_AUTO_UPDATE_CORE', false );Door deze lijn toe te voegen garandeer je dat je WordPress website in geen enkel geval automatisch overgaat naar WordPress 5, en dus ook niet naar de Gutenberg editor. Zo kun je veilig wachten totdat al je plugins en themas zijn geupdate voordat je verder gaat met WordPress 5.
Plak de lijn zoals in het voorbeeld hieronder:
define( 'WP_DEBUG', false );
define( 'WP_AUTO_UPDATE_CORE', false );
/* That's all, stop editing! Happy blogging. */Als je gebruik maakt van onze Managed WordPress Hosting dan hoef je je niet veel zorgen te maken over de WordPress 5 update. Er wordt namelijk altijd gecontroleerd of je plugins wel compatibel zijn en of website nog wel goed werkt nadat er een update is uitgevoerd.
Tijd om te relaxen
De update naar WordPress 5 is groot en kan door sommigen gezien worden als onnodig of zelfs vervelend. WordPress moet doorgaan met innoveren, dat is voor het CMS de enige echte manier om zijn plek te behouden of te groeien in de globale CMS markt. Innovatie kan eng zijn, maar niet innoveren is nog veel enger aangezien dat een nog veel groter scala aan problemen meebrengt.
Wees echter goed voorbereid en zorg ervoor dat je site klaar is voor Gutenberg zodat je niet voor verassingen komt te staan. Daarna kan je wat meer relaxen, want WordPress 5 zal niet het einde zijn van je website. En het zal ook niet het einde zijn van WordPress.
